||om tat sat||

ఉత్తర చరితము
మహాసరస్వతీ ధ్యానమ్

ఘణ్టాశూలహలాని శంఖముసలే చక్రం ధనుః సాయకం
హస్తాబ్జైర్దధతీం ఘనాన్తవిలసచ్చీతాంశు తుల్యప్రభామ్|
గౌరీదేహసముద్భవాం త్రిజగతాం ఆధారభూతాం మహా
పూర్వామత్ర సరస్వతీమనుభజే శుమ్భాది దైత్యార్దినీమ్||

||ఓమ్ తత్ సత్||
=============

దేవీస్తుతి

దేవీమహాత్మ్యమ్
దేవ్యాదూతసంవాదోనామ పంచమాధ్యాయః||

ఓమ్ ఋషిరువాచ||

పురాశుమ్భనిశుమ్భాభ్యాం అసురాభ్యాం శచీపతేః|
త్రైలోక్యం యజ్ఞభాగాశ్చ హృతా మదబలాశ్రయాత్||1||

తావేవ సూర్యతాం తద్వదధిప్రకారం తథైన్దవమ్|
కౌబేరమథ యామ్యాం చ చక్రాతే వరుణస్య చ||2||

తావేవ పవనద్ధిం చ చక్రుర్వహ్నికర్మ చ|
తతో దేవా వినిర్ధూతా భష్టరాజ్యాః పరాజితాః||3||

హృతాధికారాస్త్రిదశాస్తాభ్యాం సర్వే నిరాకృతాః|
మహాసురాభ్యాం తాం దేవీం సంస్మరన్త్యపరాజితామ్||4||

తయాస్మాకం వరో దత్తో యథాపత్సు స్మృతాఖిలాః|
భవతామ్ నాశయిష్యామి తత క్షణాత్ పరమాపదః||5||

ఇతి కృత్వా మతిం దేవా హిమవన్తం నగేశ్వరమ్|
జగ్ముస్తత్ర తతో దేవీం విష్ణుమాయాం ప్రతుష్టువుః||6||

దేవా ఊచుః||

నమోదేవ్యై మహాదేవ్యై శివాయై సతతం నమః|
నమః ప్రకృత్యై భద్రాయై నియతాః ప్రణతాః స్మ తామ్||7||

రౌద్రాయై నమో నిత్యాయై గౌర్యై ధాత్ర్యై నమోనమః |
జ్యోత్స్నాయై చేన్దురూపిణ్యై సుఖాయై సతతం నమః||8||

కల్యాణ్యై ప్రణతాం వృద్ధ్యై సిద్ధ్యై కుర్మో నమోనమః|
నైరృత్యైభూభృతాం లక్ష్మ్యై శర్వాణ్యై తే నమో నమః||9||

దుర్గాయై దుర్గపారాయై సారాయై సర్వకారిణ్యై|
ఖ్యాత్యై తథైవ కృష్ణాయై ధూమ్రాయై సతతం నమః|10||

అతిసౌమ్యాతి రౌద్రాయై సతాస్తస్యై నమో నమః|
నమో జగత్ప్రతిష్ఠాయై దేవ్యై కృత్యై నమోనమః||11||

యాదేవీ సర్వభూతేషు విష్ణుమాయేతి శబ్దితా|
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||12||

యాదేవీ సర్వభూతేషు చేత నేత్యభిదీయతే |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||13||

యాదేవీ సర్వభూతేషు బుద్ధిరూపేణ సంస్థితా|
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||14||

యాదేవీ సర్వభూతేషు నిద్రారూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||15||

యాదేవీ సర్వభూతేషు క్షుధారూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||16||

యాదేవీ సర్వభూతేషు ఛాయారూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||17||

యాదేవీ సర్వభూతేషు శక్తిరూపేణ సంస్థితా|
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||18||

యాదేవీ సర్వభూతేషు తృష్ణారూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||19||

యాదేవీ సర్వభూతేషు క్షాన్తిరూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||20||

యాదేవీ సర్వభూతేషు జాతిరూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||21||

యాదేవీ సర్వభూతేషు లజ్జారూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||22||

యాదేవీ సర్వభూతేషు శాన్తి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||23||

యాదేవీ సర్వభూతేషు శ్రద్ధా రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||24||

యాదేవీ సర్వభూతేషు కాన్తి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||25||

యాదేవీ సర్వభూతేషు లక్ష్మీ రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||26||

యాదేవీ సర్వభూతేషు వృత్తి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||27||

యాదేవీ సర్వభూతేషు స్మృతి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||28||

యాదేవీ సర్వభూతేషు దయా రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||29||

యాదేవీ సర్వభూతేషు తుష్టి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||30||

యాదేవీ సర్వభూతేషు మాతృ రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||31||

యాదేవీ సర్వభూతేషు భ్రాన్తి రూపేణ సంస్థితా |
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||32||

ఇన్ద్రియాణామధిష్ఠాత్రీ భూతానాం చాఖిలేషు యా|
భూతేషు సతతం తస్యై వ్యాప్తిదేవ్యై నమో నమః||33||

చితిరూపేణ యాకృత్స్నం ఏతద్వ్యాప్య స్థితా జగత్|
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమోనమః||34||

స్తుతాసురైః పూర్వమభీష్ట సంశ్రయా
త్తథా సురేన్ద్రేణ దినేషు సేవితా|
కరోతు సా నః శుభహేతురీశ్వరీ
శుభాని భద్రాణ్యభిహన్తు చాపదః||35||

యాసామ్ప్రతం చోద్ధతదైత్యతాపితైః
అస్మాభిరీశా చ సురైర్నమస్యతే|
యాచస్మృతా తత్ క్షణమేవ హన్తి నః
సర్వాపదో భక్తి వినమ్రమూర్తిభిః||36||

ఋషిరువాచ:

ఏవం స్తవాది యుక్తానాం దేవానాం తత్ర పార్వతీ|
స్నాతు మభ్యాయయౌ తోయే జాహ్నవ్యా నృపనన్దనః||37||

సాబ్రవీత్తాన్ సురాన్ సుభ్రూర్భవద్భిః స్తూయతేsత్రకా|
శరీరకోశతశ్చాస్యాః సముద్భూతాsబ్రవీచ్చివా||38||

స్తోత్రం మమైతత్ క్రియతే శుమ్భదైత్యనిరాకృతైః|
దేవైః సమేతః సమరే నిశుంభేన పరాజితైః||39||

శరీరకోశాద్యత్తస్యాః పార్వత్యా నిః సృతామ్బికా|
కౌశికీతి సమస్తేషు తతో లోకేషు గీయతే||40||

తస్యాం వినిర్గతాయాం తు కృష్ణాభూత్సాపి పార్వతీ|
కాళికేతి సమాఖ్యాతా హిమాచల కృతాశ్రయా||41||

తతోsమ్బికాం పరం రూపం బిభ్రాణాం సుమనోహరమ్|
దదర్శ చణ్డో ముణ్డశ్చ భృత్యౌ శుంభనిశుంభయోః||42||

తాభ్యాం శుమ్భాయ చాఖ్యాతా సా తీవ సుమనోహరా|
కాప్యాస్తే స్త్రీ మహారాజ భాసయన్తీ హిమాచలమ్||43||

నైవ తాదృక్ క్వచిద్రూపం దృష్టం కేనచిదుత్తమమ్|
జ్ఞాయతాం కాప్యసౌ దేవీ గృహ్యతాం చాసురేశ్వర||44||

స్త్రీరత్నమతి చార్వఙ్గీ ద్యోతయన్తీ దిశస్త్విషా|
సా తు తిష్టతి దైత్యేన్ద్ర తాం భవాన్ ద్రష్టుమర్హతి||45||

యాని రత్నాని మనయో గజాశ్వాదీని వై ప్రభో|
త్రైలోక్యే తు సమస్తాని సామ్ప్రతం భాన్తి తే గృహే||46||

ఇరావతః సమానీతో గజరత్నం పురన్దరాత్|
పారిజాత తరుశ్చాయం తథైవోచ్చైఃశ్రవా హయః||47||

విమానం హంస సంయుక్తం ఏతత్ తిష్టతి తే అంగణే|
రత్నభూతమిహానీతం యదాసీద్వేధసోsద్భుతమ్||48||

నిధిరేషమహాపద్మః సమానీతో ధనేశ్వరాత్|
కి ఞ్జల్కినీం దదౌ చాబ్ధిర్మాలామమ్లానపంకజామ్||49||

ఛత్రంతే వారుణం గేహే కాంచనస్రావి తిష్ఠతి|
తథాsయం స్యన్దనవరో యః పురాసీత్ప్రజాపతేః||50||

మృత్యోరుత్క్రాన్తిదా నామ శక్తిరీశ త్వయాహృతా|
పాశః సలిలరాజస్య భ్రాతుస్తవ పరిగ్రహే||51||

నిశుంభస్యాబ్ధిజాతశ్చ సమస్తా రత్న జాతయః|
వహ్నిశ్చాపి దదౌ తుభ్యమగ్నిశౌచే చ వాససీ||52||

ఏవం దైత్యేన్ద్ర రత్నాని సమస్తాన్యాహృతాని తే|
స్త్రీరత్నమేషా కల్యాణీ త్వయా కస్మాన్నగృహ్యతే||53||

ఋషిరువాచ||

నిశమ్యేతి వచః శుమ్భః స తదా చణ్డముణ్డయోః|
ప్రేషయామాస సుగ్రీవం దూతం దేవ్యా మహాసురః||54||

ఇతి చేతి చ వక్తవ్యా సా గత్వా వచనాన్మమ|
యథా చాభ్యేతి సమ్ప్రీత్యా తథా కార్యం త్వయా లఘు||55||

స తత్ర గత్వా యత్రాస్తే శైలోద్దేశేsతిశోభనే|
సా దేవీ తాం తతః ప్రాహ శ్లక్షం మధురయా గిరా||56||

దూత ఉవాచ:

దేవి దైత్యేశ్వరః శుమ్భః త్రైలోక్యే పరమేశ్వరః|
దూతోsహం ప్రేషితస్తేన త్వత్సకాశమిహాగతః||57||

అవ్యాహతాజ్ఞః సర్వాసు యః సదా దేవయోనిషు|
నిర్జితాఖిలదైత్యారిః స యదాహ శ్రుణుష్వ తత్||58||

మమత్రైలోక్యమఖిలం మమ దేవ వశానుగాః|
యజ్ఞభాగానహం సర్వానుపాశ్నామి పృథక్ పృథక్||59||

త్రైలోక్యే వరరత్నాని మమ వశ్యాన్యషేషతః|
తథైవ గజరత్నం చ హృతం దేవేన్ద్రవాహనమ్||60||

క్షీరోదమథనోద్భూతం అశ్వరత్నం మమామరైః|
ఊచ్చైఃశ్రవససంజ్ఞం తత్ ప్రణిపత్యసమర్పితమ్||61||

యాని చాన్యాని దేవేషు గన్ధర్వేషూరగేషు చ|
రత్నభూతాని భూతాని తాని మయ్యేవ శోభనే||62||

స్త్రీరత్నభూతాం తాం దేవి లోకే మన్యామహే వయమ్|
సా త్వమస్మానుపాగచ్ఛ యతో రత్నభుజో వయమ్||63||

మాం వా మమానుజం వాపి నిశుమ్భమురువిక్రమమ్|
భజత్వం చంచలాపాంగీ రత్నభూతాసి వై యతః||64||

పరమైశ్వర్యమతులం ప్రాప్స్యసే మత్పరిగ్రహాత్|
ఏతత్ బుద్ధ్యా సమాలోచ్య మత్పరిగ్రహతాం వ్రజ||65||

ఋషిరువాచ:
ఇత్యుక్తా సా తదా దేవీ గమ్భీరాన్తఃస్మితా జగౌ|
దుర్గా భగవతీ భద్రా యయేదం ధార్యతే జగత్||66||

దేవ్యువాచ:
సత్యముక్తం త్వయా నాత్ర మిథ్యాకించిత్ త్వయోదితమ్|
త్రైలోక్యాధిపతిః శుమ్భో నిశుమ్భశ్చాపి తాదృశః||67||

కిం త్వత్ర యత్ప్రతిజ్ఞాతం మిథ్యా తత్ క్రియతే కథమ్|
శ్రూయతామల్పబుద్ధిత్వాత్ప్రతిజ్ఞా యా కృతా పురా||68||

యోమాం జయతి సంగ్రామే యోమే దర్పం వ్యపోహతి|
యోమే ప్రతిబలో లోకే సమే భర్తా భవిష్యతి||69||

తథా గచ్ఛతు శుమ్భోsత్ర నిశుమ్భో వా మహాసురః|
మాం జిత్వా కిం చిరేణాత్ర పాణిం గృహ్ణాతు మే లఘు||70||

దూత ఉవాచ:

అవలిప్తాసి మైవం త్వం దేవి బ్రూహి మమాగ్రతః|
త్రైలోక్యే కః పుమాంస్తిష్ఠేత్ అగ్రే శుమ్భనిశుమ్భయోః||71||

అన్యేషామపి దైత్యానాం సర్వే దేవా న వై యుధి|
తిష్ఠన్తి సమ్ముఖే దేవి కిం పునః స్త్రీ త్వమేకికా||72||

ఇన్ద్రాద్యాః సకలా దేవాః తస్థుర్యేషాం న సంయుగే |
శుమ్బా దీనాం కథం తేషాం స్త్రీ ప్రయాస్యసి సమ్ముఖమ్||73||

సా త్వం గచ్ఛ మయైవోక్తా పార్శ్వం శుమ్భనిశుమ్భయోః|
కేశాకర్షణనిర్ధూతగౌరవా మాగమిష్యసి||74||

దేవ్యువాచ:

ఏవమేతద్ బలీ శుమ్భో నిశుమ్భశ్చాతి వీర్యవాన్|
కిం కరోమి ప్రతిజ్ఞా మే యదనాలోచితా పురా||75||

సత్వం గచ్చ మయోక్తం తే యదేతత్ సర్వమాదృతః|
తదాచక్ష్వాసు సురేన్ద్రాయ స చయుక్తం కరోతు యత్||76||

ఇతి మార్కణ్డేయ పురాణే సావర్ణికే మన్వన్తరే
దేవీ మహాత్మ్యే దేవ్యాదూతసంవాదోనామ
పంచమాధ్యాయః ||
|| ఓమ్ తత్ సత్||
=====================================

 

=====================================